Orientalstudies.az

Azərbaycanın görkəmli türkoloq alimi, AMEA akademik Ziya Bünyadiv adına Şərqşünaslıq İnstitutunun Din və ictimai fikir tarixi şöbəsinin müdirif.ü.f.d. Esmeralda Həsənovanın əsərləri beynəlxalq müstəvidə müasir türkoloji problemlərin öyrənilməsində böyük əhəmiyyət kəsb edir və mənbə rolunu oynayır. Esmeralda Həsənovanın bu sahəyə dair yeddi monoqrafiyası və yüzlərlə elmi məqalələri müxtəlif dillərdə olmaqla ölkəmizdə, həmçinin Türkiyə, bir sıra Avropa və postsovet ölkələrində dərc edilib. Qeyd etmək lazımdır ki, E.Həsənovanın Türkiyənin tarixi, mədəniyyəti, ictimai-siyasi həyatı, din, millətçilik, din və dövlət müasibətlərinə dair yazdığı elmi tədqiqat əsərləri bir çox dünya şöhrətli alimlərin və dövlət xadimlərinin maraqını cəlb edib, bir sıra dissertasiya işlərində istinad kimi istifadə edilib.

Bu ilin mart ayının 31-də Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının Zirvə görüşündə Qazaxıstan Respublikasının ərazisində yerləşən Türküstan şəhəri Türk dünyasının mənəvi mərkəzlərindən biri elan edilib. Tarixən Türküstan şəhəri burada dəfn olunan böyük din və təsəvvüf xadimi, müasirləri və xələfləri arasında “pir-i Türkistan” və “həzrət-i Türkistan” adlandırılan, Orta Asiyadan Anadoluya qədər regionda geniş yayılan “Divan-i Hikmət” adlı fəlsəfi-mənəvi şeirlər toplusunun müəllifi Xoca Əhməd Yəsəvinin məzarı ilə şöhrət qazanıb. XIV əsrin sonlarında Əmir Teymur tərəfindən bu şəxsin məzarı üzərində möhtəşəm məqbərə kompleksi ucaldılıb.

     Aprelin 15-də AMEA akademik Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunda dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin anadan olmasının 880 illiyi münasibəti ilə təşkil edilən tədbirlər çərçivəsində “Nizami leksikasının tədqiqinə dair (M.Məmmədovanın tədqiqatları əsasında)” mövzusunda seminar keçirilib.
     Tədbiri giriş sözü ilə açan institutun Mənbəşünaslıq və yazılı abidələrin tədqiqi və nəşri şöbəsinin müdiri, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Mehdi Kazımov bildirib ki, 2021-ci il Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən “Nizami Gəncəvi ili” elan edilib və bununla əlaqədar AMEA akademik Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunda həyata keçirilən tədbirlər sırasında növbəti seminar dahi şairin əsərlərinin leksikasının tədqiqinə həsr olunub. M.Kazımov Nizami dilinin klassik fars dili mühitində öz çoxmənalılığı, rəngarəngliyi ilə seçildiyini bildirib. Qeyd edib ki, Nizami yaradıcılığında bir söz bir neçə məna verir, ona görə də şairin əsərlərinin tərcüməsi də heç də asan olmur.

AMEA akademik Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunun “Yazılı abidələrin tədqiqi və nəşri” şöbəsinin böyük elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru İnci Qasımlının “Əlaəddin Çələbinin “Kitabi-taci-ədəb” əsərinin tekstoloji tədqiqi və müqayisəli  mətni” kitabı işıq üzü görüb.

      Monoqrafiyada Əli ibn Hüseyn əl-Amasi Əlaəddin Çələbinin “Kitabi-taci-ədəb” əsərinin tekstoloji tədqiqi aparılıb. Kitabın “Əli ibn Hüseyn əl-Amasi Əlaəddin Çələbinin dövrü, mühiti, həyatı və yaradıcılığı” adlı birinci fəslində “Kitabi-taci-ədəb”in müəllifinin həyatı tədqiq edilir, onun yaradıcılıq fəaliyyəti dövrünün ədəbi mühiti barədə ətraflı məlumat verilir.