Son illər prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasət, aparılan islahatlar ölkənin siyasi, iqtisadi, mədəni həyatını əsaslı şəkildə modernləşdirməyə yönəlib. Bütün bunlar AMEA-da da həm kadr təminatı, həm elmi istiqamətlərin müəyyənləşdirilməsi yönündə islahatların aparılmasını zəruri edir. AMEA-nın institutlarında aparılan tədqiqatlar dünya elminin prioritet istiqamətlərinə və Azərbaycanın milli maraqlarına uyğun aparılmalı, Azərbaycan dövlətinin sosial-iqtisadi və mədəni inkişafı qarşısında duran vəzifələri ilə uzlaşmalıdır. Plan işlərində Azərbaycanın mövqeyinin dünya miqyasında möhkəmlənməsinə, dövlətimizin maraqlarına xidmət edən mövzular öz əksini tapmalıdır. Azərbaycan alimləri dünya elmində gedən proseslərə daha sıx inteqrasiya olunmalı, fundamental-elmi və nəzəri-metodoloji, sosial-iqtisadi, ictimai-mədəni və ideoloji baxımdan xüsusi əhəmiyyət kəsb etməyən, müasir dünya elminin inkişaf tendensiyaları ilə uzlaşmayan ənənəvi mövzulardan imtina etməlidirlər.
Ötən ilin payızında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Qalib Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycan Ordusunun 44 günlük müharibədə qalib gələrək torpaqlarımızın Ermənistan tərəfindən işğalına son qoyduğunu qeyd edən G.Baxşəliyeva bildirib ki, bu qələbə bütövlükdə cəmiyyətimizin, o cümlədən Azərbaycan alimlərinin qarşısında yeni böyük vəzifələr qoyur, yeni elmi tədqiqat işlərinin planlarında Qarabağ bölgəsinin tarixi, mədəniyyəti, folkloru, etnoqrafiyası və s.-nin öyrənilməsi ilə bağlı kompleks tədqiqatların yer almasını zəruri edir.
Şərqşünas alimlər də mövcud reallığı nəzərə alaraq, öz fəaliyyətlərini bu yöndə qurmalı, tədqiqatlarını prioritet istiqamətlərdə aparmalıdırlar. Bununla əlaqədar Şərqşünaslıq İnstitutunda alimlərimizin qarşısında qoyulan əsas vəzifələr müəyyənləşdirilmiş, Qarabağa dair mövzular qarşıdakı illərdə əsas prioritet istiqamətlərdən biri kimi təyin edilmişdir. İnstitutda aparılan elmi-tədqiqatları əhatə edən problemlər sırasında “Qarabağ şərqdilli mənbələrdə, elmi ədəbiyyatda və mətbuatda” yer alıb. Bu çərçivədə aparılacaq tədqiqatlar “Ermənistan, Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi Şərq ölkələri mətbuatında” və “Qarabağın tarixi və mədəniyyətinə aid Şərq mənbələrinin tərcüməsi və tədqiqi” mövzuları daxilində olacaq. Qeyd edilən problem çərçivəsində 2021-2023-ci illər üçün institutun 8 aliminin tədqiqat mövzusu müəyyənləşib. Qarşıdakı illərdə Şərqşünaslıq İnstitutunda “Müasir İran mətbuatında Qarabağ məsələsinin əksi”, “Qarabağ məsələsi Cümhuriyyət parlamentində və 1918-1920-ci illər İngiltərə, Türkiyə və İranın Cənubi Qafqaz siyasətində”, “İkinci Qarabağ müharibəsi və müsəlman dünyası”, “İranda Qarabağa dair araşdırmalar (1991-2021)”, “XIX əsr Qarabağ divan ədəbiyyatı (ənənə və fərdiyyət kontekstində)”, “Səməd Sərdariniyanın “Qarabağ tarixin gedişində” adlı kitabının fars dilindən tərcüməsi və ön sözün yazılması”, “Qarabağın maddi və mənəvi irsi epiqrafik abidələr əsasında (X-XIX əsrlər)” və “Orhan Pamukun “Qar” romanı kontekstində Qarabağ məsələsinin müqayisəli təhlili" kimi əhəmiyyətli mövzular üzərində iş aparılacaq.
2021-ci ilin Azərbaycan Prezidenti tərəfindən “Nizami Gəncəvi ili” elan edilməsi AMEA-da cari ildə diqqəti dahi şairin yaradıcılığına yönəldib. G.Baxşəliyeva Şərqşünaslıq İnstitutunda da Nizami Gəncəvinin yaradıcılığına dair tədqiqatların aparılacağını, kitabların nəşr ediləcəyini, konfrans, elmi sessiya və seminarların keçiriləcəyini bildirib. İnstitutda “Nizami Gəncəvi ili” problemi çərçivəsində “Nizami Gəncəvi yaradıcılığı və Şərq ədəbiyyatları qarşılıqlı təsir və əlaqə kontekstində” mövzusu üzrə bir sıra tədqiqatlar aparılacaq. Bu sırada şərqşünas alimlərin “İranda Nizamişünaslığın tarixşünaslığı”, “İranda İslam inqilabından sonra Nizami şəxsiyyəti və ədəbi-bədii irsinə münasibət”, “Nizami yaradıcılığı ümumbəşəri dəyərlər kontekstində”, “Müasir ərəb ədəbiyyatşünaslığında Nizami Gəncəvi” və s. mövzularda araşdırmalar aparmaları, məqalələr hazırlamaları planlaşdırılır.
Cari ildə Şərqşünaslıq İnstitutunda akademik Gövhər Baxşəliyevanın “Bir daha Nizami Gəncəvinin etnik mənsubiyyəti haqqında”, professor, f.ü.e.d. Mehdi Kazımovun “Nizami “Xəmsə”si və farsdilli ədəbiyyat (16-18-ci əsrlər)”, Pərvin Əsədullayevanın “Nizami “Xəmsə”sində zaman konseptinin linqvistik ifadə vasitələri” əsərləri, eləcə də f.ü.f.d. Aygün Əlizadə tərəfindən edilən Nizami məktəbinin ardıcılı Hatifinin “Həft mənzər” əsərinin fars dilindən tərcüməsi nəşr ediləcək. İran alimlərinin Nizami Gəncəvi haqqında məqalələrindən ibarət toplunun hazırlanması və nəşri də planlaşdırılır.
Bu il institutda “Nizami Gəncəvi və Şərq ədəbiyyatları: ədəbi təsirin hüdudları” mövzusunda beynəlxalq konfrans, həmçinin “Azərbaycan şərqşünaslarının nizamişünaslığa töhfəsi" mövzusunda elmi sessiya, eləcə də mütəmadi seminarlar keçiriləcək.
Daha sonra İnstitutda 2021-2025-ci illər üçün nəzərdə tutulan elmi tədqiqat işlərinin mövzuları müzakirə edilərək təsdiq edilib. İnstitutun elmi işlər üzrə direktor müavini, akademik Şahin Mustafayev, eləcə də tarix üzrə fəlsəfə doktoru Səməd Bayramzadə, hüquq üzrə fəlsəfə doktoru Rauf Qarayev, filologiya üzrə fəlsəfə doktorları Səbinə Səlimova, Vüqar Məmmədov və başqaları çıxış edərək 2021-2025-ci illər üçün nəzərdə tutulan elmi tədqiqat işlərinin, o cümlədən Qarabağ və Nizami Gəncəvi ilə əlaqədar planlaşdırılan işlərin əhəmiyyətini vurğulayıblar və şərqşünas alimlərin bu işlərin öhdəsindən layiqincə gələcəklərinə əminliklərini ifadə ediblər.
